Σχολική Βία

Σχολική Βία

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ενώ τα κρούσματα σχολικής βίας μειώθηκαν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο κατά το διάστημα 1994-2008, τα συμβάντα φαίνεται να αυξάνονται στις Μεσογειακές χώρες και στην Ελλάδα. Ειδικότερα στην Ελλάδα οι λόγοι που οδηγούν σε αύξηση σχετίζονται με το μετασχηματισμό της οικογένειας, την αύξηση της μονογονεικότητας, την ανεργία και το χαμηλό οικονομικό επίπεδο των γονέων, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου για τους γονείς, την αδιαφορία των γονέων για τα παιδιά τους, την απογύμνωση των εκπαιδευτικών από κάθε εξουσία ελέγχου στην τάξη και τις διαρκείς και ασταθείς αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα. Να σημειωθεί ότι αύξηση των κρουσμάτων βίας παρατηρείται και σε σχολεία, στα οποία φοιτούν μαθητές με εύπορους γονείς. Μάλιστα πολλές έρευνες καταδεικνύουν ότι το υψηλό οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο των γονέων συσχετίζεται με τάσεις επιθετικότητας;, έπαρσης και αδιαφορίας προς τους κανόνες για τα παιδιά. Παράλληλα, η αύξηση των σκηνών βίας στην τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, οι διαδικτυακές κοινότητες και η μίμηση προτύπων άσκησε καταλυτικό ρόλο. Ταυτόχρονα παρατηρείται αύξηση των περιστατικών σχολικής βίας στην Ελλάδα, εξαιτίας του ρατσισμού. Τόσο οι μειονοτικές ομάδες μαθητών, όσο και οι Έλληνες μαθητές, ιδιαίτερα σε αστικά σχολεία, σχηματίζουν συμμορίες σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν ταυτότητα του εγώ, να αντλήσουν πρότυπα και αυτοεκτίμηση μέσα από τις συμμορίες ομηλίκων. Οι καθηγητές δεν αποτελούν πλέον πηγές έμπνευσης. Να σημειωθεί ότι στις συμμορίες λειτουργούν έντονα τα σύμβολα, υπάρχουν άτυποι και απαραβίαστοι κανόνες, αυστηρή ιεραρχία, δοκιμασίες ενσωμάτωσης (τεστ ή άθλοι, που πρέπει να περάσει κάποιος, για να ενταχθεί στην ομάδα), συγκρούσεις για την περιοχή κυριαρχίας. Τα παιδιά που εντάσσονται στις συμμορίες αυτές έχουν την τάση να είναι υπάκουα, έχουν την ανάγκη να ενταχθούν (μια που η οικογένεια και το σχολείο τους το έχουν αρνηθεί), αλλά επιλέγουν εσφαλμένα πρότυπα για να το κάνουν. Ο εκπαιδευτικός και κοινωνικός αποκλεισμός, η σχολική αποτυχία, το ανταγωνιστικό σχολικό περιβάλλον οδηγούν κάποιους μαθητές στην περιθωριοποίηση και στην εκτόνωση της ψυχικής έντασης μέσω της βίας. Η Σκωτία παρουσιάζει τα χαμηλότερα ποσοστά σχολικής βίας (και τα υψηλοτέρα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή για τους μαθητές).

Ενώ κάποιες έρευνες αποδεικνύουν ότι τα αγόρια είναι οι πρωταγωνιστές του φαινομένου, κάποιες άλλες δείχνουν ότι τα κορίτσια εμφανίζουν τάσεις εξίσωσης. Τα κορίτσια που ασκούν βία συνήθως παραπονούνται και για άλλα προβλήματα υγείας, μεθούν συχνότερα, καπνίζουν και οι πιθανότητα να δοκιμάσουν ναρκωτικά είναι αυξημένη. Τόσο τα θύματα του εκφοβισμού στα πλαίσια του σχολείου, όσο και οι μαθητές που ασκούν βία, παρουσιάζουν εμφανή τα σημάδια μιας γενικότερης ψυχικής έντασης: Οι μαθητές-θύματα είναι πιο αγχώδεις, με χαμηλότερη από το φυσιολογικό αυτοεκτίμηση, τείνουν προς την κατάθλιψη και είναι περισσότερο μοναχικά. Οι έρευνες συμφωνούν ότι 62% των μαθητών και 29% των μαθητριών είχαν εμπλακεί σε περιστατικά σχολικής βίας ή είχαν συνεργαστεί με άλλους μαθητές, για να θυματοποιήσουν συμμαθητές τους. Το 27% των αγοριών και το 22% των μαθητριών είχαν πέσει τουλάχιστον μία φορά θύματα βίας. Τόσο τα άτομα που ασκούν βία, όσο και οι μαθητές που πέφτουν θύματά της συχνά παρουσιάζουν και άλλες ψυχοσωματικές διαταραχές, όπως πονοκεφάλους, πόνους στη μέση, το στομάχι και το λαιμό, είναι περισσότερο ευερέθιστα, με τάσεις προς τον ηδονισμό, και με διαταραχές ύπνου.

Αναρτήθηκε από Efstratios Papanis στις 9:11:00 πμ 0 σχόλια http://www.blogger.com/email-post.g?blogID=2042694700967689018&postID=5999056084987913564Σύνδεσμοι σε αυτήν την ανάρτηση

Ετικέτες Σχολική Βία