Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011

Νομολογία 1433/2003 Εφετείο Θεσσαλονίκης

Νομολογία 1433/2003 Εφετείο Θεσσαλονίκης
Υπόθεση μάρτυρα Ιαχωβά και γονικής μέριμνας Σχολιασμός:Γκαρόζη Σοφία

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
Δικαστήριο: ΕΦΕΤΕΙΟ
Τόπος: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Αριθ. Απόφασης: 1433
Ετος: 2003

Στην υπό κρίση υπόθεση το ζήτημα που απασχόλησε το δικαστήριο και συγκεκριμένα το Εφετείο Θεσσαλονίκης ήταν η δικαστική ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας μετά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης όταν ο ένας από τους γονείς είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά. Τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης είναι τα εξής: Ο εναγόμενος και η ενάγουσα, που ήταν ομογενείς παλιννοστούντες από την πρώην Σοβιετική 'Ένωση, τέλεσαν νόμιμο γάμο στο Κιλκίς το 1997 κατά τους κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και απέκτησαν απ' αυτόν ένα παιδί, που γεννήθηκε κατά το ίδιο έτος, στο οποίο προτίθεντο να δώσουν το όνομα Α. Η συζυγική τους ζωή ήταν καλή στην αρχή του γάμου τους, μερικούς όμως μήνες μετά η ενάγουσα , επηρεασμένη από τη μητέρα της και την αδελφή της, που είχαν προσχωρήσει στους μάρτυρες του Ιεχωβά, άρχισε να μελετά σχετικά βιβλία και περιοδικά και να έρχεται σε σύγκρουση με τον εναγόμενο, μεταξύ άλλων και για το θέμα της βάπτισης του ανηλίκου τέκνου τους, την οποία μάλιστα η ενάγουσα δεν θεωρούσε απαραίτητη, ν' αποχωρεί κατά διαστήματα και ν' απουσιάζει αδικαιολόγητα από τη συζυγική οικία. Από το Σεπτέμβριο του 2000 η ενάγουσα προσχώρησε οριστικά στους μάρτυρες του Ιεχωβά και η έγγαμη συμβίωση του ζεύγους διακόπηκε έκτοτε, λόγω της εντάσεως που προκλήθηκε στη σχέση τους και της ψυχικής απομάκρυνσης της ενάγουσας, καίτοι ο εναγόμενος επιθυμούσε ακόμη και κατά την εκδίκαση της υπόθεσης την επανασυμβίωση μαζί της. Το ανήλικο τέκνο του ζεύγους, μετά τη διάσπαση της συμβιώσεως των γονέων του, διέμενε με τη μητέρα του. Με την 128/2001 απόφαση του μονομελούς Πρωτοδικείου Κιλκίς, που εκδόθηκε κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, επί αιτήσεως και ανταιτήσεως των γονέων του ανηλίκου, ανατέθηκε προσωρινά στην τότε αιτούσα μητέρα του η αποκλειστική άσκηση της γονικής μέριμνας και συγχρόνως ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα του μαζί του. Στην συνέχεια η μητέρα άσκησε αγωγή ενώπιον του ίδιου ως άνω δικαστηρίου με αίτημα την οριστική ανάθεση της επιμέλειας σε αυτήν ενώ ο πατέρας άσκησε ανταγωγή, η οποία και έγινε δεκτή απορρίπτοντας την κρινόμενη αγωγή της μητέρας με αποτέλεσμα ν' ανατεθεί η επιμέλεια του ως άνω τέκνου των διαδίκων στον πατέρα του. Ακολούθως η μητέρα άσκησε έφεση κατά της ως άνω απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και έτσι η υπόθεση έφθασε στο Εφετείο Θεσσαλονίκης , το οποίο έκρινε πως ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε την αγωγή, δέχθηκε την ανταγωγή και ανέθεσε στον αντενάγοντα πατέρα του ανωτέρω ανηλίκου την επιμέλειά του, ορθώς εφήρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις και απέρριψε την έφεση της μητέρας. Το δικαστήριο στήριξε την απόφασή του στα άρθρα 1513 ΑΚ. και 1514 ΑΚ, τα οποία αναφέρονται στην δικαστική ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των συζύγων, και προβλέπουν ότι για τη λήψη της απόφασης το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου, σχετικά με την επιμέλεια και τη διοίκηση της περιουσίας του, Εξάλλου, κατά το άρθρο 1511 παρ. 2 ΑΚ, όταν κατά τις διατάξεις του νόμου το δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με το χρόνο της άσκησής της, πρέπει ν' αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγενείας, της εθνικής ή της κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας, αλλά να στηρίζεται στις συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της ισότητας και της ισονομίας των φύλων (4 παρ.1-2 του Συντάγματος) και στα ατομικά δικαιώματα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας ( 5 παρ.1 του Συντάγματος) και της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως (13 παρ. 1 του Συντάγματος), όπως οι σχετικοί περιορισμοί προβλέφθηκαν ρητά στο προαναφερόμενο άρθρο 1511 παρ. 2 εδ. β' του ΑΚ. Από την παραπάνω διάταξη του Αστικού Κώδικα, που αποτελεί εξειδίκευση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως, προκύπτει ότι ο δικαστής, κατά τη ρύθμιση της ασκήσεως της γονικής μέριμνας, δεν πρέπει κατ' αρχήν να κάνει διακρίσεις με βάση τη θρησκεία των γονέων, με την έννοια κυρίως ότι δεν δικαιούται να κρίνει ποια θρησκεία είναι "σωστή". Στα πλαίσια όμως της αναζήτησης του συμφέροντος του παιδιού θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να συνεκτιμώνται οι επιπτώσεις των θρησκευτικών πεποιθήσεων των γονέων στη ρύθμιση της ασκήσεως της γονικής μέριμνας. 'Ετσι, το δικαστήριο θα πρέπει να αρνηθεί την ανάθεση της γονικής μέριμνας στο γονέα εκείνον που, λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, εκθέτει το παιδί του σε άμεσους κινδύνους για την ομαλή ψυχοσωματική και πνευματική του ανάπτυξη, ανεξαρτήτως του αν η θρησκεία του είναι ή όχι "γνωστή". Τέτοια περίπτωση συντρέχει π.χ. όταν ο γονέας απαιτεί από το παιδί να μένει πολλές ώρες στη βροχή, για να μοιράζει στους περαστικούς φυλλάδια θρησκευτικού περιεχομένου, ή όταν, προκειμένου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντι στη θρησκεία του, όπως συμβαίνει με τους μάρτυρες του Ιεχωβά, αρνείται τη μετάγγιση αίματος στο παιδί του, καίτοι το απαιτεί η κατάσταση της υγείας του. Βέβαια, προς αντιμετώπιση περιπτώσεων κινδύνου της υγείας των ανηλίκων παιδιών έχει θεσπισθεί η διάταξη του άρθρου 1534 ΑΚ, κατά την οποία ο αρμόδιος Εισαγγελεύς, προκειμένου περί χειρουργικών επεμβάσεων, μπορεί, αν οι γονείς του ανηλίκου αρνούνται, να δώσει αμέσως την άδεια, ύστερα από αίτηση, η οποία θα πρέπει να υποβληθεί από το αρμόδιο για το σκοπό αυτόν πρόσωπο (π.χ. τον θεράποντα γιατρό). Για να εφαρμοσθεί όμως επιτυχώς η διάταξη αυτή, θα πρέπει να γίνει αμέσως γνωστή η ανάγκη της μεταγγίσεως, ώστε να ενεργήσει εγκαίρως το αρμόδιο πρόσωπο και να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, αυτό δε δεν είναι σίγουρο ότι θα συμβεί αν ο γονέας σκόπιμα, εξαναγκαζόμενος από τις δοξασίες, τις αρχές ή τη θρησκεία στις οποίες πιστεύει, αποκρύψει την ανάγκη της μεταγγίσεως. Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, το συμφέρον του τέκνου, ως βασικό κριτήριο για την ανάθεση της γονικής μέριμνας σ' έναν από τους γονείς λόγω του ότι δεν υπάρχει περιορισμός στο νόμο, λαμβάνεται υπό έννοια ευρεία και γενική και προς διαπίστωση της συνδρομής του εξετάζονται, σε συνδυασμό και συνθετικώς, όλα τα επωφελή και πρόσφορα για το ανήλικο τέκνο στοιχεία. Ανάλογα δε με την ωριμότητα του τέκνου, πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια, εφόσον η απόφαση αφορά τα συμφέροντά του. Πραγματικά μετά από επικοινωνία του Εισηγητή Δικαστή με το τέκνο και τους γονείς διαπιστώθηκε ότι η ρύθμιση που έγινε με την απόφαση ασφαλιστικών μέτρων δεν είχε τα αποτελέσματα που αναμενόταν να έχει, ως προς την ανάπτυξη και εμπέδωση της σχέσης του με τη μητέρα του κατά το διαρρεύσαν έκτοτε διετές χρονικό διάστημα και ο ανήλικος διάκειτο πολύ αρνητικά προς τη μητέρα του, την οποία επί τη παρουσία του πατέρα του (και χωρίς κανέναν επηρεασμό ή επέμβαση εκ μέρους του τελευταίου αυτού) έντονα και με απόλυτο τρόπο απέφευγε, προτιμώντας να βρίσκεται μαζί και υπό τον έλεγχο εκείνου. 'Ετσι, όταν κατά την ενώπιον του Εισηγητή Δικαστή παράσταση των ανωτέρω, η μητέρα του ως άνω ανηλίκου τού ζήτησε να έρθει κοντά της και να συνομιλήσει μαζί της, ο εν λόγω ανήλικος έκλαιγε και αντιδρούσε, κτυπώντας τα πόδια του και κινώντας τα χέρια του, καταφεύγοντας στην αγκαλιά του πατέρα του και αποφεύγοντας ακόμη και να μιλήσει στη μητέρα του. Η συμπεριφορά του αυτή είχε ασφαλώς πολύ μεγάλη σημασία και έπρεπε, όπως έκρινε το δικαστήριο να εκτιμηθεί για την απόφαση του. Με το σκεπτικό αυτό το Εφετείο απέρριψε την έφεση της μητέρας και επικύρωσε την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, με την οποία η γονική μέριμνα ανετέθη στον πατέρα του τέκνου. ΓΚΑΡΟΖΗ ΣΟΦΙΑ

ΠΗΓΗ: http://www.jurisconsultus.gr/pubs/uploads/1533.pdf

Δεν υπάρχουν σχόλια: