2146/2009 ΑΠ Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή (άρθρ. 358 ΠΚ).
Απόφαση 2146 / 2009 (Ζ, ΠΟΙΝΙΚΕΣ)
Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Ελαφρυντικές περιστάσεις, Ποινή, Αναίρεση μερική, Διατροφής υποχρέωση.
Αιτιολογίας επάρκεια, Αιτιολογίας ανεπάρκεια, Ελαφρυντικές περιστάσεις, Ποινή, Αναίρεση μερική, Διατροφής υποχρέωση.
http://www.areiospagos.gr/
Περίληψη:
Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή (άρθρ. 358 ΠΚ). Στοιχεία του εγκλήματος. Αιτιολογημένη κήρυξη ενόχου του κατηγορουμένου, ο οποίος έχοντας την οικονομική δυνατότητα καταβολής της επιδικασθείσης διατροφής δεν την κατέβαλε από κακοβουλία. Αναιτιολόγητη απόρριψη ελαφρυντικών του άρθρου 84 παρ. 2 α του ΠΚ (πρότερου έντιμου βίου), γιατί δεν εκθέτει αρνητικά περιστατικά που να ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της τελέσεως της πράξεως, αλλά μόνο περιστατικά που συνοδεύουν την ίδια την πράξη. Αναιρείται εν μέρει η καταδικαστική απόφαση.
Παραβίαση της υποχρέωσης για διατροφή (άρθρ. 358 ΠΚ). Στοιχεία του εγκλήματος. Αιτιολογημένη κήρυξη ενόχου του κατηγορουμένου, ο οποίος έχοντας την οικονομική δυνατότητα καταβολής της επιδικασθείσης διατροφής δεν την κατέβαλε από κακοβουλία. Αναιτιολόγητη απόρριψη ελαφρυντικών του άρθρου 84 παρ. 2 α του ΠΚ (πρότερου έντιμου βίου), γιατί δεν εκθέτει αρνητικά περιστατικά που να ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο της τελέσεως της πράξεως, αλλά μόνο περιστατικά που συνοδεύουν την ίδια την πράξη. Αναιρείται εν μέρει η καταδικαστική απόφαση.
Αριθμός 2146/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο - Εισηγητή, Ιωάννη Γιαννακόπουλο και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 14 Οκτωβρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κατσιρώδη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Χρυσόστομο Βελάκη, περί αναιρέσεως της 155/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καβάλας. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καβάλας, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 10 Απριλίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 619/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του άρθρου 358 του ΠΚ προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του υπ'αυτής προβλεπόμενου εγκλήματος της παραβιάσεως της προς διατροφήν υποχρεώσεως απαιτούνται υποχρέωση του δράστη προς διατροφήν άλλου, επιβεβλημένη από το νόμο, αναγνώριση της υποχρεώσεως με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς, παραβίαση της υποχρεώσεως αυτής από κακοβουλία, ήτοι από κακεντρέχεια ή κακή θέληση, για να στερήσει το δικαιούχο των μέσων προς ικανοποίηση των βιοτικών του αναγκών και όχι απλώς από λησμοσύνη ή οικονομική αδυναμία και περιέλευση εντεύθεν του δικαιουμένου σε κατάσταση στερήσεων ή ανάγκης να δεχτεί τη βοήθεια άλλων. Εξάλλου η καταδικαστική απόφαση έχει την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, όταν αναφέρονται σε αυτήν, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Η ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της καταδικαστικής απόφασης πρέπει να εκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς που προβάλλονται από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορό του. Τέτοιοι ισχυρισμοί είναι εκείνοι που προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξεως ή στην άρση ή μείωση της ικανότητας για καταλογισμό ή στην εξάλειψη του αξιοποίνου ή στη μείωση της ποινής, υπό την προϋπόθεση ότι οι ισχυρισμοί αυτοί προβάλλονται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, δηλαδή με παράθεση όλων των πραγματικών περιστατικών που είναι αναγκαία για τη θεμελίωσή τους. Αν δεν αναφέρονται τα ανωτέρω περιστατικά, ο σχετικός ισχυρισμός καθίσταται αόριστος και το δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει επ' αυτού ή να αιτιολογήσει ειδικώς την απόρριψή του. Αν, όμως, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός είναι σαφής και ορισμένος κατά τα άνω και δεν αιτιολογείται ειδικώς η απόρριψή του, ιδρύεται λόγος αναιρέσεως για έλλειψη αιτιολογίας, ενώ η μη απάντηση σ'αυτόν συνιστά έλλειψη ακροάσεως κατά το άρθρο 170 παρ. 2 του ΚΠΔ και ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Β του ίδιου Κώδικα. Μεταξύ των ως άνω ισχυρισμών περιλαμβάνονται και εκείνοι που αφορούν στη συνδρομή στο πρόσωπο του κατηγορουμένου ελαφρυντικών περιστάσεων κατά το άρθρο 84 του ΠΚ, οι οποίοι είναι ορισμένοι όταν παρατίθενται όλα τα περιστατικά που είναι αναγκαία για τη θεμελίωσή τους και δεν αρκεί η επίκληση μόνο της νομικής διάταξης που προβλέπει την αντίστοιχη ελαφρυντική περίσταση ή του χαρακτηρισμού με τον οποίο αυτή είναι γνωστή στη νομική ορολογία. Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καβάλας που δίκασε ως δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δέχτηκε με την προσβαλλόμενη υπ'αριθ. 155/2009 απόφασή του ότι από τα αποδεικτικά μέσα που κατ' είδος αναφέρει αποδείχτηκαν τα παρακάτω περιστατικά: "Με την με αριθμό 372/9-1-2007 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καβάλας (διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), ο κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να καταβάλλει στην εγκαλούσα ..., σύζυγό του, το ποσό των 500 Ευρώ, κάθε μήνα. Παρά το γεγονός ότι είχε τη δυνατότητα να καταβάλει το ποσό αυτό, αφού πέραν των χρημάτων που πήρε από την πώληση του 50% εξ αδιαιρέτου ενός λεωφορείου ενταγμένου στο ΚΤΕΛ ... έχει, απασχολούμενος στο ίδιο ΚΤΕΛ, μηνιαίο μισθό 1.200,00 €, από διάθεση εκδίκησης προς την πρώην σύζυγό του και για να την φέρει σε δύσκολη οικονομικά θέση, να υποστεί στερήσεις και να προστρέξει στη βοήθεια τρίτων παρέλειψε την υποχρέωσή του και δεν της κατέβαλε τη διατροφή για τους μήνες Νοέμβριο 2006 έως και Απρίλιο 2007, που αντιστοιχεί στο συνολικό χρηματικό ποσό των (6 Χ 500) = 3.000 ευρώ. Κατόπιν αυτών, το Δικαστήριο πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος στο πιο πάνω χρονικό διάστημα με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση ενός και του αυτού εγκλήματος, παραβίασε την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει το δικαστήριο, με τέτοιο τρόπο ώστε η δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχθεί τη βοήθεια άλλων και για το λόγο αυτό πρέπει να κηρυχθεί ένοχος". Ακολούθως και μετά την κήρυξη της ενοχής του κατηγορουμένου, ο συνήγορος υπεράσπισής του κατέθεσε τον παρακάτω αυτοτελή ισχυρισμό τον οποίο ανέπτυξε και προφορικά: "Αυτοτελής ισχυρισμός αναγνωρίσεως ελαφρυντικών περιστάσεων. Ο κατηγορούμενος έζησε έως το χρόνο του κατά το κατηγορητήριο αδικήματος (2006), αλλά και μέχρι σήμερα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή. δημιούργησε οικογένεια, ανέθρεψε δύο παιδιά, τα οποία αποκατέστησε εργαζόμενος έντιμα και συνεχώς, χωρίς οποιαδήποτε εμπλοκή με το νόμο και μη υπαρχούσης οποιασδήποτε ποινικής καταδίκης στο ποινικό του μητρώο, έχοντας τούτος λευκό ποινικό μητρώο. Παραλλήλως, στο χώρο όπου διαβιώνει (...) απολαμβάνει του κοινωνικού σεβασμού. Ζητείται συνεπώς σύμφωνα με τα προεκτεθέντα η αναγνώριση σε αυτόν της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 Π.Κ.". Το Δικαστήριο, τον ανωτέρω ισχυρισμό, ο οποίος προβλήθηκε με τρόπο σαφή και ορισμένο, απέρριψε με την εξής αιτιολογία: "Η εκ προθέσεως τέλεση του προαναφερομένου αδικήματος, με σκοπό την υλική και ψυχολογική ταλαιπωρία της πρώην συζύγου του, αποδεικνύει ότι η έλλειψη καταγραφής, στο ποινικό μητρώο του κατηγορουμένου οποιαδήποτε ποινής είναι τυχαία και συμπτωματική και για το λόγο αυτό πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός - αίτημά του για αναγνώριση σε αυτόν συντρέχουσας ελαφρυντικής περίστασης". Στη συνέχεια το Δικαστήριο επέβαλε στον κατηγορούμενο ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε για τρία έτη.
Με αυτά που δέχτηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο προκειμένου να κηρύξει ένοχο τον κατηγορούμενο, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί αναφέρει, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στήριξε την κρίση του για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος για το οποίο κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο, τις αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και τους νομικούς συλλογισμούς με τους οποίους έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 358 του Π.Κ., την οποία εφάρμοσε. Ειδικότερα αναφέρει την υποχρέωση του κατηγορουμένου για διατροφή της συζύγου του, τη δικαστική απόφαση που αναγνώρισε την υποχρέωση αυτή, την οικονομική δυνατότητα του κατηγορουμένου να καταβάλει την επιδικασθείσα διατροφή, την από μέρους του κατηγορουμένου παραβίαση της ανωτέρω υποχρέωσης από κακοβουλία, δηλαδή με διάθεση εκδίκησης προς τη σύζυγό του για να την φέρει σε δύσκολη οικονομικά θέση, να υποστεί στερήσεις και να προστρέξει στη βοήθεια τρίτων και την περιέλευση εντεύθεν της δικαιούχου σε κατάσταση στερήσεων και ανάγκης να δεχτεί τη βοήθεια άλλων. Επομένως ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, είναι αβάσιμος κατά το ανωτέρω μέρος που αφορά στην κήρυξη της ενοχής του κατηγορουμένου. Αντίθετα το Δικαστήριο σε σχέση με τον αυτοτελή ισχυρισμό περί συνδρομής στο πρόσωπο του κατηγορουμένου της ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ. 2α του Π.Κ., τον οποίο απέρριψε, δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη κατά τα άνω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί δεν εκθέτει αρνητικά περιστατικά που να ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο του χρόνου τελέσεως των επιμέρους πράξεων παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής, αλλά μόνο περιστατικά που συνοδεύουν τις ίδιες τις πράξεις. Επομένως ο ίδιος ως άνω λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του προαναφερθέντος αυτοτελούς ισχυρισμού.
Συνεπώς πρέπει η προσβαλλόμενη απόφαση να αναιρεθεί μόνο κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του εν λόγω αυτοτελούς ισχυρισμού. καθώς και ως προς τη διάταξη περί της ποινής και να παραπεμφθεί η υπόθεση κατά το αναιρούμενο μέρος για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθ. 519 του ΚΠΔ), ενώ κατά τα λοιπά πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ'αριθ. 155/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καβάλας κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού του αναιρεσείοντος περί συνδρομής στο πρόσωπό του της ελαφρυντικής περιστάσεως του πρότερου έντιμου βίου, καθώς και ως προς την περί ποινής διάταξη της αποφάσεως αυτής.
Παραπέμπει την υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Απορρίπτει κατά τα λοιπά την από 10-4-2009 αίτηση του ..., για αναίρεση της προαναφερθείσης αποφάσεως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 4 Νοεμβρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 11 Νοεμβρίου 2009.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ' Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Θεοδώρα Γκοΐνη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Φράγκο, Ιωάννη Παπαδόπουλο - Εισηγητή, Ιωάννη Γιαννακόπουλο και Ανδρέα Ξένο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 14 Οκτωβρίου 2009, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αθανασίου Κατσιρώδη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χρήστου Πήτα, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ..., που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Χρυσόστομο Βελάκη, περί αναιρέσεως της 155/2009 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καβάλας. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καβάλας, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 10 Απριλίου 2009 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 619/2009.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή εν μέρει η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του άρθρου 358 του ΠΚ προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του υπ'αυτής προβλεπόμενου εγκλήματος της παραβιάσεως της προς διατροφήν υποχρεώσεως απαιτούνται υποχρέωση του δράστη προς διατροφήν άλλου, επιβεβλημένη από το νόμο, αναγνώριση της υποχρεώσεως με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς, παραβίαση της υποχρεώσεως αυτής από κακοβουλία, ήτοι από κακεντρέχεια ή κακή θέληση, για να στερήσει το δικαιούχο των μέσων προς ικανοποίηση των βιοτικών του αναγκών και όχι απλώς από λησμοσύνη ή οικονομική αδυναμία και περιέλευση εντεύθεν του δικαιουμένου σε κατάσταση στερήσεων ή ανάγκης να δεχτεί τη βοήθεια άλλων. Εξάλλου η καταδικαστική απόφαση έχει την από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, όταν αναφέρονται σε αυτήν, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι νομικοί συλλογισμοί με τους οποίους έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Η ανωτέρω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της καταδικαστικής απόφασης πρέπει να εκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς που προβάλλονται από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορό του. Τέτοιοι ισχυρισμοί είναι εκείνοι που προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξεως ή στην άρση ή μείωση της ικανότητας για καταλογισμό ή στην εξάλειψη του αξιοποίνου ή στη μείωση της ποινής, υπό την προϋπόθεση ότι οι ισχυρισμοί αυτοί προβάλλονται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, δηλαδή με παράθεση όλων των πραγματικών περιστατικών που είναι αναγκαία για τη θεμελίωσή τους. Αν δεν αναφέρονται τα ανωτέρω περιστατικά, ο σχετικός ισχυρισμός καθίσταται αόριστος και το δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση να απαντήσει επ' αυτού ή να αιτιολογήσει ειδικώς την απόρριψή του. Αν, όμως, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός είναι σαφής και ορισμένος κατά τα άνω και δεν αιτιολογείται ειδικώς η απόρριψή του, ιδρύεται λόγος αναιρέσεως για έλλειψη αιτιολογίας, ενώ η μη απάντηση σ'αυτόν συνιστά έλλειψη ακροάσεως κατά το άρθρο 170 παρ. 2 του ΚΠΔ και ιδρύει λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Β του ίδιου Κώδικα. Μεταξύ των ως άνω ισχυρισμών περιλαμβάνονται και εκείνοι που αφορούν στη συνδρομή στο πρόσωπο του κατηγορουμένου ελαφρυντικών περιστάσεων κατά το άρθρο 84 του ΠΚ, οι οποίοι είναι ορισμένοι όταν παρατίθενται όλα τα περιστατικά που είναι αναγκαία για τη θεμελίωσή τους και δεν αρκεί η επίκληση μόνο της νομικής διάταξης που προβλέπει την αντίστοιχη ελαφρυντική περίσταση ή του χαρακτηρισμού με τον οποίο αυτή είναι γνωστή στη νομική ορολογία. Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καβάλας που δίκασε ως δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δέχτηκε με την προσβαλλόμενη υπ'αριθ. 155/2009 απόφασή του ότι από τα αποδεικτικά μέσα που κατ' είδος αναφέρει αποδείχτηκαν τα παρακάτω περιστατικά: "Με την με αριθμό 372/9-1-2007 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καβάλας (διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων), ο κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να καταβάλλει στην εγκαλούσα ..., σύζυγό του, το ποσό των 500 Ευρώ, κάθε μήνα. Παρά το γεγονός ότι είχε τη δυνατότητα να καταβάλει το ποσό αυτό, αφού πέραν των χρημάτων που πήρε από την πώληση του 50% εξ αδιαιρέτου ενός λεωφορείου ενταγμένου στο ΚΤΕΛ ... έχει, απασχολούμενος στο ίδιο ΚΤΕΛ, μηνιαίο μισθό 1.200,00 €, από διάθεση εκδίκησης προς την πρώην σύζυγό του και για να την φέρει σε δύσκολη οικονομικά θέση, να υποστεί στερήσεις και να προστρέξει στη βοήθεια τρίτων παρέλειψε την υποχρέωσή του και δεν της κατέβαλε τη διατροφή για τους μήνες Νοέμβριο 2006 έως και Απρίλιο 2007, που αντιστοιχεί στο συνολικό χρηματικό ποσό των (6 Χ 500) = 3.000 ευρώ. Κατόπιν αυτών, το Δικαστήριο πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος στο πιο πάνω χρονικό διάστημα με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση ενός και του αυτού εγκλήματος, παραβίασε την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει το δικαστήριο, με τέτοιο τρόπο ώστε η δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχθεί τη βοήθεια άλλων και για το λόγο αυτό πρέπει να κηρυχθεί ένοχος". Ακολούθως και μετά την κήρυξη της ενοχής του κατηγορουμένου, ο συνήγορος υπεράσπισής του κατέθεσε τον παρακάτω αυτοτελή ισχυρισμό τον οποίο ανέπτυξε και προφορικά: "Αυτοτελής ισχυρισμός αναγνωρίσεως ελαφρυντικών περιστάσεων. Ο κατηγορούμενος έζησε έως το χρόνο του κατά το κατηγορητήριο αδικήματος (2006), αλλά και μέχρι σήμερα έντιμη ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και γενικά κοινωνική ζωή. δημιούργησε οικογένεια, ανέθρεψε δύο παιδιά, τα οποία αποκατέστησε εργαζόμενος έντιμα και συνεχώς, χωρίς οποιαδήποτε εμπλοκή με το νόμο και μη υπαρχούσης οποιασδήποτε ποινικής καταδίκης στο ποινικό του μητρώο, έχοντας τούτος λευκό ποινικό μητρώο. Παραλλήλως, στο χώρο όπου διαβιώνει (...) απολαμβάνει του κοινωνικού σεβασμού. Ζητείται συνεπώς σύμφωνα με τα προεκτεθέντα η αναγνώριση σε αυτόν της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 Π.Κ.". Το Δικαστήριο, τον ανωτέρω ισχυρισμό, ο οποίος προβλήθηκε με τρόπο σαφή και ορισμένο, απέρριψε με την εξής αιτιολογία: "Η εκ προθέσεως τέλεση του προαναφερομένου αδικήματος, με σκοπό την υλική και ψυχολογική ταλαιπωρία της πρώην συζύγου του, αποδεικνύει ότι η έλλειψη καταγραφής, στο ποινικό μητρώο του κατηγορουμένου οποιαδήποτε ποινής είναι τυχαία και συμπτωματική και για το λόγο αυτό πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός - αίτημά του για αναγνώριση σε αυτόν συντρέχουσας ελαφρυντικής περίστασης". Στη συνέχεια το Δικαστήριο επέβαλε στον κατηγορούμενο ποινή φυλακίσεως πέντε (5) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε για τρία έτη.
Με αυτά που δέχτηκε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο προκειμένου να κηρύξει ένοχο τον κατηγορούμενο, διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί αναφέρει, με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στήριξε την κρίση του για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος για το οποίο κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο, τις αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και τους νομικούς συλλογισμούς με τους οποίους έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 358 του Π.Κ., την οποία εφάρμοσε. Ειδικότερα αναφέρει την υποχρέωση του κατηγορουμένου για διατροφή της συζύγου του, τη δικαστική απόφαση που αναγνώρισε την υποχρέωση αυτή, την οικονομική δυνατότητα του κατηγορουμένου να καταβάλει την επιδικασθείσα διατροφή, την από μέρους του κατηγορουμένου παραβίαση της ανωτέρω υποχρέωσης από κακοβουλία, δηλαδή με διάθεση εκδίκησης προς τη σύζυγό του για να την φέρει σε δύσκολη οικονομικά θέση, να υποστεί στερήσεις και να προστρέξει στη βοήθεια τρίτων και την περιέλευση εντεύθεν της δικαιούχου σε κατάσταση στερήσεων και ανάγκης να δεχτεί τη βοήθεια άλλων. Επομένως ο μοναδικός λόγος αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ του ΚΠΔ, είναι αβάσιμος κατά το ανωτέρω μέρος που αφορά στην κήρυξη της ενοχής του κατηγορουμένου. Αντίθετα το Δικαστήριο σε σχέση με τον αυτοτελή ισχυρισμό περί συνδρομής στο πρόσωπο του κατηγορουμένου της ελαφρυντικής περιστάσεως του άρθρου 84 παρ. 2α του Π.Κ., τον οποίο απέρριψε, δεν διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφασή του την απαιτούμενη κατά τα άνω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, γιατί δεν εκθέτει αρνητικά περιστατικά που να ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο του χρόνου τελέσεως των επιμέρους πράξεων παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής, αλλά μόνο περιστατικά που συνοδεύουν τις ίδιες τις πράξεις. Επομένως ο ίδιος ως άνω λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του προαναφερθέντος αυτοτελούς ισχυρισμού.
Συνεπώς πρέπει η προσβαλλόμενη απόφαση να αναιρεθεί μόνο κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του εν λόγω αυτοτελούς ισχυρισμού. καθώς και ως προς τη διάταξη περί της ποινής και να παραπεμφθεί η υπόθεση κατά το αναιρούμενο μέρος για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθ. 519 του ΚΠΔ), ενώ κατά τα λοιπά πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ'αριθ. 155/2009 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καβάλας κατά το μέρος που αφορά στην απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού του αναιρεσείοντος περί συνδρομής στο πρόσωπό του της ελαφρυντικής περιστάσεως του πρότερου έντιμου βίου, καθώς και ως προς την περί ποινής διάταξη της αποφάσεως αυτής.
Παραπέμπει την υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Απορρίπτει κατά τα λοιπά την από 10-4-2009 αίτηση του ..., για αναίρεση της προαναφερθείσης αποφάσεως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 4 Νοεμβρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 11 Νοεμβρίου 2009.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου