Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

18-2009Α.Π ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Προσβολή της ιδιότητας του τέκνου ως γεννημένου με γάμο (1469 Α.Κ.)

18-2009Α.Π ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Προσβολή της ιδιότητας του τέκνου ως γεννημένου με γάμο (1469 Α.Κ.)

Απόφαση 18 / 2009 (ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)
Περίληψη:
Προσβολή της ιδιότητας του τέκνου ως γεννημένου με γάμο (1469 Α.Κ.)



Αριθμός 18/2009


ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές της Α' Σύνθεσης: Βασίλειο Νικόπουλο, Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Δημήτριο Κανελλόπουλο, Ηλία Γιαννακάκη, Γεώργιο Πετράκη, Αντιπροέδρους, Ρένα Ασημακοπούλου, Ιωάννη Ιωαννίδη, Ειρήνη Αθανασίου, Ιωάννη-Σπυρίδωνα Τέντε, Αθανάσιο Κουτρομάνο, Βασίλειο Λυκούδη, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Βασίλειο Φούκα, Γεώργιο Χρυσικό, Ιωάννη Σίδερη, Νικόλαο Ζαίρη, Βιολέττα Κυτέα, Βαρβάρα Κριτσωτάκη, Ελένη Σπίτσα- Εισηγήτρια, Αντώνιο Αθηναίο, Νικόλαο Κωσταντόπουλο, Γεώργιο Γεωργέλλη, Δημήτριο Μουστάκα, Δημήτριο Μαζαράκη, Χαράλαμπο Αθανασίου και Σαράντη Δρινέα, Αρεοπαγίτες, (κωλυομένων των λοιπών Δικαστών της Σύνθεσης).
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο κατάστημά του στις 22 Ιανουαρίου 2009, με την παρουσία του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σανιδά και της Γραμματέως Σουλτάνας Κουφιάδου για να δικάσει μεταξύ:
Του καλούντος - αναιρεσείοντος: xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx, κατοίκου Αθηνών, ο οποίος παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αλέξιο Σωτηρόπουλο.
Των καθών η κλήση - αναιρεσιβλήτων: 1) Χ1, κατοίκου ..., 2) Χ2, κατοίκου ... και 3) Χ3, κατοίκου ..., ως ειδικού επιτρόπου του ανηλίκου τέκνου της Χ1, οι οποίοι δεν εμφανίσθηκαν ούτε εκπροσωπήθηκαν από πληρεξούσιο δικηγόρο.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 14 Ιουνίου 2005 αγωγή του ήδη καλούντος-αναιρεσείοντος, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 99/2005 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 71/2007 του Εφετείου Θράκης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζήτησε ο αναιρεσείων -καλών με την από 13 Φεβρουαρίου 2007 αίτησή του.
Στη συνέχεια εκδόθηκε η 1141/2008 απόφαση του Α1' Πολιτικού Τμήματος, η οποία παρέπεμψε στην Τακτική Ολομέλεια του Δικαστηρίου τούτου τους πρώτο και τρίτο λόγους της από 13.02.2007 αιτήσεως του Ψ για αναίρεση της 71/2007 αποφάσεως του Εφετείου Θράκης.
Μετά την πιο πάνω απόφαση και την από 01.10.2008 κλήση του καλούντος η προκείμενη υπόθεση φέρεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου τούτου.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ανέπτυξε και προφορικά τους σχετικούς ισχυρισμούς του, που αναφέρονται στις προτάσεις του και ζήτησε την παραδοχή της αίτησης αναίρεσης και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
Ο Εισαγγελέας, αφού έλαβε τον λόγο από τον Πρόεδρο, πρότεινε ότι οι από το άρθρο 559 αριθμ.1 λόγοι αναιρέσεως είναι αβάσιμοι και πρέπει να απορριφθούν.
Κατόπιν αυτών ο Πρόεδρος έδωσε εκ νέου το λόγο στον πιο πάνω πληρεξούσιο του αναιρεσείοντος, ο οποίος αναφέρθηκε σε αυτά που προηγούμενα είχε αναπτύξει.
Κατά την 14η Μαΐου 2009, ημέρα που συγκροτήθηκε το παρόν δικαστήριο προκειμένου να διασκεφθεί την ανωτέρω υπόθεση ήταν απόντες οι Αρεοπαγίτες Ιωάννης Ιωαννίδης, Ειρήνη Αθανασίου, Ιωάννης-Σπυρίδων Τέντες, Νικόλαος Κωνσταντόπουλος και Δημήτριος Μουστάκας, οι οποίοι δήλωσαν κώλυμα αρμοδίως, παρισταμένων πλέον των δεκαπέντε (15) μελών εκ των συμμετασχόντων στη συζήτηση της υπόθεσης, κατ' άρθρο 23 παρ. 2 του ν.1756/1988, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση με το άρθρο 44 του ν.3659/2008.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Επειδή, με την από 1-10-2008 κλήση του αναιρεσείοντος Ψ, εισάγονται στην Τακτική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου οι εκ του αριθμού 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ πρώτος και τρίτος λόγοι της από 13-2-2007 αιτήσεώς του για αναίρεση της 71/2007 αποφάσεως του Εφετείου Θράκης, οι οποίοι παραπέμφθηκαν σ'αυτή με την 1141/2008 απόφαση του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου, λόγω λήψεως της (απορριπτικής) αποφάσεώς του με πλειοψηφία μιας ψήφου. Με τους λόγους αυτούς προβάλλεται η αιτίαση ότι το Εφετείο, απορρίψαν την από 16-6-2005 αγωγή προσβολής πατρότητος του αναιρεσείοντος ως απαράδεκτη λόγω ελλείψεως ενεργητικής νομιμοποιήσεως αυτού για την άσκησή της, παραβίασε ευθέως την ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 1469 περ. 5 του ΑΚ.
Επειδή, από τις με αριθμούς ..., ... και ...εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Ροδόπης ... αποδεικνύεται ότι ακριβές αντίγραφο της από 1-10-2008 κλήσεως με πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου ορισμού δικασίμου για την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας αποφάσεως και κλήση προς εμφάνιση κατ'αυτήν επιδόθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα στους αναιρεσιβλήτους, στην τρίτη τούτων υπό την ιδιότητά της ως ειδικής επιτρόπου της ανήλικης θυγατέρας της πρώτης εξ αυτών. Οι τελευταίοι, όμως, δεν εμφανίσθηκαν στο ακροατήριο κατά την εκφώνηση της υποθέσεως από τη σειρά του οικείου πινακίου δια πληρεξουσίου δικηγόρου, ούτε κατέθεσαν δήλωση μη παραστάσεως, κατ' άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.
Συνεπώς, η συζήτηση της υποθέσεως πρέπει να προχωρήσει παρά την απουσία αυτών (ΚΠολΔ 576 παρ.2).
Επειδή, κατά το άρθρο 1469 ΑΚ, την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο (τεκμήριο καταγωγής από γάμο- άρθρο 1465 ΑΚ), μπορούν να προσβάλλουν : 1) ο σύζυγος της μητέρας, 2) ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα προσβολής, 3) το τέκνο, 4) η μητέρα του τέκνου, 5) ο άνδρας με τον οποίο η μητέρα, ευρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της συλλήψεως. Το δικαίωμα του τελευταίου αυτού προσώπου να προσβάλει την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένο σε γάμο προβλέπεται στο νόμο υπό δύο προϋποθέσεις: α) η μητέρα να βρισκόταν σε διάσταση με το σύζυγό της και β) ο τρίτος να είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια με τη μητέρα. Και οι δύο αυτές προϋποθέσεις πρέπει να συνέτρεχαν κατά τον κρίσιμο χρόνο της συλλήψεως του τέκνου. Ο κατά την ανωτέρω έννοια περιορισμός του δικαιώματος του τρίτου δικαιολογείται από την ανάγκη διατηρήσεως της ενότητας της οικογένειας, όταν κανένα από τα άμεσα ενδιαφερόμενα μέλη της (σύζυγος, μητέρα, τέκνο) δεν έχει διάθεση ανατροπής της υφιστάμενης καταστάσεως. Η διάταξη του άρθρου 1469 ΑΚ, απαιτώντας, στην περίπτωση 5, ως όρο της εφαρμογής της την ύπαρξη διαστάσεως της μητέρας με το σύζυγό της κατά τη διάρκεια του κρίσιμου χρόνου για τη σύλληψη, άρα υποθέτουσα ύπαρξη γάμου κατά το χρόνο αυτό, δεν καλύπτει την περίπτωση κατά την οποία τρίτος προσβάλλει την ιδιότητά τέκνου ως γεννημένου σε γάμο, ο οποίος τελέσθηκε μετά το κρίσιμο για τη σύλληψή του χρονικό διάστημα. Συναφώς, ενόψει του προεκτεθέντος σκοπού του νομοθέτη και του αυστηρού γράμματος της ειρημένης διατάξεως, ηθελημένα ο νομοθέτης δεν επεξέτεινε την ισχύ της ρυθμίσεως του άρθρου 1469 περ. 5 και στην προαναφερθείσα περίπτωση ήτοι δεν χορήγησε το δικαίωμα και τη συναφή ενεργητική νομιμοποίηση στον άνδρα που είχε σαρκική συνάφεια με την άγαμη κατά τον κρίσιμο χρόνο της συλλήψεως μητέρα, η οποία κατά τον χρόνο του τοκετού ήταν έγγαμη, και ως εκ τούτου δεν υφίσταται ακούσιο κενό, το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 1469 περ. 5 ΑΚ ή έστω με διασταλτική ερμηνεία της διατάξεως αυτής. Στην προκειμένη περίπτωση, ο αναιρεσείων με την από 14-6-2005 αγωγή του ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης προσέβαλε την ιδιότητα του γεννηθέντος την 17-9-1999 τέκνου της πρώτης εναγομένης ήδη αναιρεσίβλητης Χ1, ως γεννημένου σε γάμο αυτής με τον δεύτερο εναγόμενο, ήδη αναιρεσίβλητο, Χ2, επιδιώκοντας την ανατροπή του τεκμηρίου της καταγωγής του τέκνου από το γάμο αυτό, ο οποίος τελέστηκε στις 2-5-1999. Την αγωγή του δε στηρίζει στον ισχυρισμό ότι αυτός είναι ο φυσικός πατέρας του τέκνου, αφού κατά το κρίσιμο διάστημα της συλλήψεως αυτού ήτοι από τον Νοέμβριο 1998 έως και τον Μάρτιο 1999, διατηρούσε μόνιμο, διαρκή και σταθερό ερωτικό δεσμό με την μητέρα, στη διάρκεια του οποίου είχε με αυτή συχνότατες ερωτικές συνευρέσεις, εν αντιθέσει με τον μετέπειτα σύζυγό της, ο οποίος κατά το ίδιο χρονικό διάστημα δεν είχε τέτοιες συνευρέσεις. Το Εφετείο, όπως εκ της προσβαλλομένης αποφάσεώς του προκύπτει, απέρριψε την αγωγή ως ενεργητικώς ανομιμοποίητη, δεχθέν ότι ο ενάγων δεν συμπεριλαμβάνεται στα περιοριστικώς αναφερόμενα στη διάταξη του άρθρου 1469 ΑΚ πρόσωπα που νομιμοποιούνται ενεργητικώς στη δίκη προσβολής της πατρότητας και ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι θεμελιωτικές του ασκουμένου δικαιώματος και της συναφούς ενεργητικής νομιμοποιήσεώς του προϋποθέσεις. Με την κρίση του αυτή το Εφετείο, μη εφαρμόζοντας την ουσιαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 1469 περ. 5 ΑΚ δεν παραβίασε αυτήν και οι περί του αντιθέτου πρώτος και τρίτος αναιρετικοί λόγοι είναι αβάσιμοι. Επτά μέλη του Δικαστηρίου αυτού και δη οι: Γεώργιος Πετράκης, Αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ρένα Ασημακοπούλου, Αθανάσιος Κουτρομάνος, Ελευθέριος Νικολόπουλος, Ελένη Σπίτσα, Αντώνιος Αθηναίος και Χαράλαμπος Αθανασίου έχουν την εξής γνώμη: Με τη διάταξη του άρθρου 1469 ΑΚ καθιερώνεται το δικαίωμα προσβολής της πατρότητας, με το οποίο επιδιώκεται η ανατροπή του επιβαλλομένου για τους λόγους σκοπιμότητας τεκμηρίου του άρθρου 1465 ΑΚ, για τη συμπόρευση της καταγωγής με τη βιολογική πραγματικότητα. Το δικαίωμα αυτό παρέχεται στα περιοριστικώς αναφερόμενα στο άρθρο 1469 ΑΚ, όπως τούτο ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 19 παρ.1α του ν. 2521/1997, πρόσωπα, ήτοι 1) στον σύζυγο της μητέρας, 2) στον πατέρα ή τη μητέρα του συζύγου, αν αυτός απεβίωσε, χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της προσβολής 3) στο τέκνο 4) στη μητέρα του τέκνου και 5) στον άνδρα με τον οποίο η μητέρα ευρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγό της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια, κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης. Μεταξύ των ανωτέρω προσώπων δεν περιλαμβάνεται και ο άνδρας, με τον οποίο η μητέρα, όντας εισέτι ανύπαντρη, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, πλην όμως ο τελευταίος δικαιούται να προσβάλλει την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο που τελέσθηκε μετά το κρίσιμο για τη σύλληψή του χρονικό διάστημα, κατ'ανάλογη εφαρμογή, συνεπεία της ταυτότητας του νομικού λόγου, της ειρημένης διάταξης του άρθρου 1469 περ. 5' ΑΚ, που ίσχυε κατά το χρόνο δημοσίευσης της προσβαλλόμενης απόφασης (με αριθμό 71/24-1-2007). Και τούτο διότι ο νομοθέτης του άρθρου 19 παρ.1α του ν. 2521/1997, με το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, προστέθηκε η περίπτωση 5 στο άρθρο 1469 του ΑΚ, προδήλως εκ παραδρομής και όχι ηθελημένα, δεν επεξέτεινε την ρύθμισή του και στην περίπτωση αυτή, κατά την οποία ο τρίτος προσβάλλει την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένου σε γάμο, που τελέσθηκε μετά το κρίσιμο για τη σύλληψή του χρονικό διάστημα παρά την ύπαρξη προφανούς ανάγκης ρυθμίσεώς της, αφορά δε κατάσταση ανάλογη προς αυτήν του άρθρου 1469 περ.5' του ΑΚ. Κατά την εφαρμογή δε αυτή δεν απαιτείται η προϋπόθεση της διαστάσεως, αφού εξ υποθέσεως δεν υφίσταται έγγαμη συμβίωση. Κατ'ακολουθίαν των ανωτέρω κατά την μειοψηφούσα γνώμη οι πρώτος και τρίτος εκ του αριθμού 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ λόγοι της αιτήσεως αναιρέσεως για παράβαση της ειρημένης διατάξεως ουσιαστικού δικαίου θα έπρεπε να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι.
Επειδή, κατόπιν τούτων, πρέπει κατά την κρατήσασα στο Δικαστήριο γνώμη να απορριφθούν οι παραπεμφθέντες στη Ολομέλεια λόγοι αναιρέσεως και να αναπεμφθεί η υπόθεση στο Α1 Τμήμα του Δικαστηρίου αυτού προς έρευνα του δευτέρου λόγου της αιτήσεως αναιρέσεως, για τον οποίο τούτο επιφυλάχθηκε να αποφασίσει με την παραπεμπτική του απόφαση.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει τους παραπεμφθέντες στην Ολομέλεια πρώτο και τρίτο λόγους της από 13-2-2007 αιτήσεως του Ψ για αναίρεση της 71/2007 αποφάσεως του Εφετείου Θράκης. Και
Αναπέμπει την υπόθεση στο Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου για να αποφασίσει κατά τα λοιπά.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 14 Μαΐου 2009.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο στις 23 Ιουνίου 2009.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: