2078/2008 Α.Π. Παραβίαση της προς διατροφής υποχρεώσεως (άρθρο 358 ΠΚ).
Απόφαση 2078 / 2008 (Ε, ΠΟΙΝΙΚΕΣ)
Θέμα
Αιτιολογίας επάρκεια, Ισχυρισμός αυτοτελής, Διατροφής υποχρέωση.
Αιτιολογίας επάρκεια, Ισχυρισμός αυτοτελής, Διατροφής υποχρέωση.
http://www.areiospagos.gr/
Περίληψη:
Παραβίαση της προς διατροφής υποχρεώσεως (άρθρο 358 ΠΚ). Στοιχεία αυτής. Πότε αιτιολογία ειδική και εμπεριστατωμένη. Όχι υποχρέωση δικαστηρίου να απαντήσει σε μη προβληθέντα σαφώς και ορισμένως ισχυρισμού. Απορρίπτει αναίρεση.
Παραβίαση της προς διατροφής υποχρεώσεως (άρθρο 358 ΠΚ). Στοιχεία αυτής. Πότε αιτιολογία ειδική και εμπεριστατωμένη. Όχι υποχρέωση δικαστηρίου να απαντήσει σε μη προβληθέντα σαφώς και ορισμένως ισχυρισμού. Απορρίπτει αναίρεση.
ΑΡΙΘΜΟΣ 2078/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό, Βιολέττα Κυτέα - Εισηγήτρια και Ελευθέριο Μάλλιο (που ορίστηκε προς συμπλήρωση της συνθέσεως με την με αριθμό 54/2008 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 23 Μαϊου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριο Τσερτσίδη, περί αναιρέσεως της 808/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Εδεσσας. Με πολιτικώς ενάγουσα την Ψ, ατομικά και ως ασκούσα τη γονική μέριμνα των ανήλικων τέκνων της Ψ1 και Ψ2, που δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Δεκεμβρίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 314/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρον 358 Π.Κ., "όποιος κακόβουλα παραβιάζει την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει έστω και προσωρινά το δικαστήριο, με τρόπο τέτοιο ώστε ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχτεί βοήθεια άλλων τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους". Η διάταξη προστατεύει τον δικαιούμενο σε διατροφή από τον κίνδυνο της ελλείψεως των υλικών μέσων συντηρήσεώς του. Στοιχεία του εγκλήματος είναι: α) υποχρέωση διατροφής από τον νόμο, που ιδρύεται με βάση τι δεσμό του γάμου μεταξύ των συζύγων διαζευγμένων συζύγων, συγγενών εξ αίματος κατ' ευθεία γραμμή ή αδελφών και θετών τέκνων β) η υποχρέωση να έχει αναγνωρισθεί με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς, που διατηρεί την ισχύ της μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση διατροφής, έστω και αν μεταβληθούν οι όροι διατροφής γ) κακόβουλη παραβίαση της υποχρεώσεως αυτής, δηλαδή από κακεντρέχεια και κακή θέληση να στερηθεί ο δικαιούχος τα αναγκαία προς το ζην και δεν αρκεί λησμοσύνη ή οικονομική αδυναμία, οι περί των οποίων, ειρήσθω, ισχυρισμοί του υποχρέου είναι αρνητικοί της κατηγορίας η οικονομική δυνατότητα δε του υποχρέου κρίνεται σε σχέση με την οικονομική του κατάσταση και την επαγγελματική του δραστηριότητα δ) ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκασθεί να δεχθεί βοήθεια άλλων ε) δόλος, πέραν της κακοβουλίας του, αρκεί και ενδεχόμενος στον οποίο περιλαμβάνεται και η γνώση της περί διατροφής αποφάσεως (δεν απαιτείται τυπική επίδοση με επιμελητή) και ότι ο δικαιούχος θα περιέλθει σε στερήσεις ή θα αναγκασθεί να ζητήσει την βοήθεια άλλων. Περαιτέρω η παραβίαση της υποχρεώσεως προς διατροφήν τελείται κατ' εξακολούθηση για απέχοντα χρονικώς διαστήματα (μηνών), αν δε η στέρηση αφορά περισσότερα πρόσωπα ως σύζυγο και δύο τέκνα πρόκειται για ισάριθμα εγκλήματα σε αληθινή συρροή, δηλαδή για τρία αυτοτελή εγκλήματα, τελεσθέντος ενός εκάστου κατ' εξακολούθηση. Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτουμένη κατά τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 Κ.Π.Δ. όπως το τελευταίο ετροποποιήθη με το άρθρο 2 παρ. 5 Ν. 2408/1996 ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 παρ. 1 περ. Δ ΚΠΔ λόγον αναιρέσεως, όταν σ' αυτή περιέχονται με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την διαδικασία στο ακροατήριο, σχετικά με τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία του εγκλήματος, οι αποδείξεις επί των οποίων θεμελιώνονται τα περιστατικά αυτά και οι σκέψεις με τις οποίες υπήγαγε τα αποδειχθέντα περιστατικά στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφηρμόσθη. Για την ύπαρξη τοιαύτης αιτιολογίας είναι επιτρεπτή αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο και αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικά κατά το είδος τους χωρίς να εκτίθεται τι προέκυψε χωριστά εξ ενός εκάστου αυτών. Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, δικάσαν κατ' έφεση, εδέχθη κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη περί πραγμάτων κρίση του, μετ' αναφορά κατ' είδος των αποδεικτικών ("καταθέσεις μαρτύρων, τα έγγραφα που αναγνώσθηκαν, την απολογία του κατηγορουμένου και την όλη διαδικασία") όπως προκύπτει από το αιτιολογικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλομένης αποφάσεως υπ' αριθμ. 808/2007 τα εξής: "Ο κατηγορούμενος τέλεσε το αδίκημα της παραβίασης της διατροφής κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση. Ειδικότερα ενώ με την υπ' αριθ. 295/20-5-2004 (εκτελεστή) απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, εκδοθείσα κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, υποχρεώθηκε ο κατηγορούμενος να καταβάλει στην εγκαλούσα σύζυγό του, Ψ, το ποσό των 280 ευρώ μηνιαίως για την ίδια ατομικά, το ποσό των 180 ευρώ μηνιαίως για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 130 ευρώ μηνιαίως για τον ανήλικο γιό τους Ψ2, και συνολικά το ποσό των 590 ευρώ, ως προσωρινή μηνιαία διατροφή, και ενώ ο κατηγορούμενος είχε λάβει γνώση της απόφασης αυτής, η οποία του επιδόθηκε στις 26-5-2004 (βλ. την υπ' αριθ. ..... έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Εδεσσας ...), εξακολουθούσε δε να ισχύει η ως άνω απόφαση προσωρινής επιδίκασης διατροφής, καθώς είχε ήδη ασκηθεί εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευσή της η υπ' αριθ. καταθ. ..... κύρια αγωγή (βλ. υπ' αριθ. 121/2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας), ο κατηγορούμενος αρνήθηκε να καταβάλει το ποσό των 1.180 ευρώ για διατροφή των μηνών Μαϊου και Ιουνίου του έτους 2005 με αποτέλεσμα η εγκαλούσα να αναγκασθεί να δεχθεί την οικονομική βοήθεια των συγγενών της και ειδικότερα των γονέων της και της αδερφής της, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες διατροφής της ίδιας και των παιδιών της. Η οικονομική δυνατότητα του κατηγορουμένου να καταβάλει το ανωτέρω ποσό ως διατροφή της εν διαστάσει συζύγου του και των τέκνων του κρίθηκε τελεσίδικα με την υπ' αριθ. 121/28-4-2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία του άρθρου 681 Β ΚΠολΔ, με την οποία υποχρεώθηκε ο κατηγορούμενος να καταβάλει στην εγκαλούσα το ποσό των 170 ευρώ για την ίδια ατομικά, το ποσό των 200 ευρώ για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 180 ευρώ για τον ανήλικο γιο τους Ψ2, και συνολικά το ποσό των 550 ευρώ μηνιαίως, η οποία (απόφαση) επικυρώθηκε εν συνεχεία με την υπ' αριθ. 1779/31-8-2007 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Πράγματι αποδείχθηκε ότι ο κατηγορούμενος κατά το επίδικο διάστημα απασχολείτο σε αγροτικές εργασίες. Συγκεκριμένα εκμίσθωνε αγρούς τρίτων προσώπων, τους οποίους καλλιεργούσε με αραβόσιτο και τριφύλλι, χρησιμοποιώντας ιδιόκτητα γεωργικά μηχανήματα και εργαλεία (ήτοι πρέσα χόρτου και σπαρτική αραβόσιτου, με όλα τα εξαρτήματα και παρακολουθήματά τους, αξίας 5,000 και 4.000 ευρώ περίπου αντίστοιχα), αλλά και γεωργικά μηχανήματα της εγκαλούσας συζύγου του (ήτοι γεωργικό ελκυστήρα, φρέζα, συλλέκτη χόρτου και καλλιεργητή), εσοδεύοντας περί τα 500 ευρώ μηνιαίως, ενώ πραγματοποιούσε γεωργικές εργασίες και σε αγρούς τρίτων, αποκομίζοντας επιπλέον 500 ευρώ μηνιαίως περίπου. Όπως προκύπτει από την υπ' αριθ. ..... έκθεση επιτόπιας επίσκεψης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Εδεσσας, ..., ο κατηγορούμενος απέδωσε τα ανωτέρω γεωργικά μηχανήματα ιδιοκτησίας της συζύγου του στην τελευταία σε εκτέλεση της υπ' αριθ. 279/2005 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, η οποία κατέστη τελεσίδικη δυνάμει της υπ' αριθ. 1654/2006 απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης, πλην όμως η απόδοση των μηχανημάτων αναφέρεται σε μεταγενέστερο χρόνο του χρόνου τέλεσης της πράξης της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής και συνεπώς δεν επηρεάζει την κρίση περί της οικονομικής δυνατότητας του κατηγορουμένου. Επίσης ο κατηγορούμενος ήταν συγκύριος κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ενός ΙΧΕ αυτοκινήτου εργοστασίου κατασκευής Toyota, τύπου Carina, μοντέλο 1992, το οποίο όμως τον Ιανουάριο του 2005 μεταβίβασε στην Α, με την οποία διατηρούσε ερωτικό δεσμό, προκειμένου να αποφύγει την αναγκαστική εκτέλεση για την ικανοποίηση της απαίτησης διατροφής της συζύγου του και των παιδιών του. Με βάση τις ανωτέρω οικονομικές δυνάμεις ο κατηγορούμενος, ο οποίος δεν βαρυνόταν με δαπάνες μίσθωσης στέγης, καθόσον διέμενε στην πατρική του οικία, ούτε με υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων, μπορούσε να καταβάλει την ορισθείσα ως άνω διατροφή, την οποία δεν κατέβαλε από κακοβουλία και μόνο και προκειμένου οι δικαιούχοι να αναγκασθούν να δεχθούν τη βοήθεια άλλων, όπως και έπραξαν (ως προεκτέθηκε). Η κακοβουλία του συνάγεται από το γεγονός ότι αρνείτο να καταβάλει την επιδικασθείσα διατροφή, έστω και κατά ένα μέρος, παρά το γεγονός ότι εδύνατο να πράξει τούτο χωρίς να κινδυνεύσει η δική του διατροφή. Πρέπει, επομένως, ο κατηγορούμενος να κηρυχθεί ένοχος της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής κατ' εξακολούθηση και κατά συρροή, να του αναγνωρισθεί όμως το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2 δ ΠΚ, διότι έδειξε ειλικρινή μετάνοια και προσπάθησε να άρει τις συνέπειες της πράξης του, καθώς από το μήνα Ιανουάριο 2007 και εξής καταβάλει σταθερά το ποσό των 200 ευρώ μηνιαίως ως διατροφή".
Μετά ταύτα εκήρυξε τον κατηγορούμενο ένοχο, με το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2ε του ΠΚ, του ότι: στην ... με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση του ιδίου εγκλήματος τέλεσε το αδίκημα της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής κατά συρροή, που του την έχει επιβάλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει έστω και προσωρινά το δικαστήριο με τέτοιο τρόπο ώστε οι δικαιούχοι να αναγκασθούν να δεχθούν την βοήθεια τρίτων και ειδικότερα ενώ με την υπ' αριθμ. 295/2004 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας η οποία κατέστη προσωρινά εκτελεστή υποχρεώθηκε να καταβάλει ως διατροφή κάθε μήνα στην εγκαλούσα σύζυγό του Ψ, το ποσό των 280 ευρώ κάθε μήνα για την ίδια, το ποσό των 180 ευρώ για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 130 ευρώ για το ανήλικο τέκνο τους Ψ2, ήτοι συνολικά το ποσό των 590 ευρώ κάθε μήνα, αυτός κατά τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο του 2005 κακόβουλα αρνήθηκε να καταβάλει σ' αυτούς το συνολικό ποσό των 1.180 ευρώ, με αποτέλεσμα η προαναφερομένη να αναγκασθεί να δεχθεί την οικονομική βοήθεια συγγενικών και φιλικών της προσώπων. Με αυτά που εδέχθη το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, ως εφετείο διέλαβε στην προσβαλλομένη απόφασή του την απαιτουμένη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά, καθώς και τις σκέψεις με τις οποίες έκανε την υπαγωγή αυτών στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 1, 27 παρ.1, 94 παρ. 1, 98, 358 Π.Κ. Ειδικότερα αναφέρει την υποχρέωση του κατηγορουμένου που έχει αναγνωρισθεί με απόφαση που ισχύει και του έχει επιδοθεί μάλιστα, τα περιστατικά της κακοβουλίας του με την ως άνω έννοια, και της οικονομικής του δυνατότητος να καταβάλει την διατροφή που δεν κατέβαλε εις την σύζυγον και τα δύο τέκνα και δη την οικονομική του κατάσταση και την επαγγελματική του δραστηριότητα ως και την ανάγκη των δικαιούχων να δεχθούν την οικονομική βοήθεια των συγγενών των.
Συνεπώς οι σχετικοί πρώτος και δεύτερος λόγος της αναιρέσεως, υποστηρίζοντες τα αντίθετα, είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι. Επίσης και ο τρίτος λόγος αναιρέσεως, κατά τον οποίον το δικαστήριο δεν έλαβεν υπ' όψη του την προβληθείσα υπό της πολιτικώς εναγούσης ένσταση συμψηφισμού, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, διότι από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλομένης αποφάσεως, ουδόλως προκύπτει ότι προεβλήθη τοιαύτη ένσταση, σαφής και ορισμένη, ει μη μόνον ότι αυτή ανέφερε ιστορικά και διηγηματικά στην κατάθεσή της ότι "πρότειναν συμψηφισμό των χρεών του για το δάνειο του σπιτιού με την αγωγή που έκαναν εναντίον του". Με ταύτα και μη υπάρχοντος άλλου λόγου προς έρευνα, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η κρινομένη αίτηση αναιρέσεως καταδικασθεί δε ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρ. 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 5/12/2007 αίτηση του Χ για αναίρεση της υπ' αριθμ. 808/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Εδεσσας. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα εξ ευρώ διακοσίων είκοσι (220).
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Ιουνίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 25 Σεπτεμβρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
E' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Κωνσταντίνο Κούκλη, Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Ηρακλή Κωνσταντινίδη), ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αναστάσιο Λιανό, Βιολέττα Κυτέα - Εισηγήτρια και Ελευθέριο Μάλλιο (που ορίστηκε προς συμπλήρωση της συνθέσεως με την με αριθμό 54/2008 Πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 23 Μαϊου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νικολάου Μαύρου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Ευδοκίας Φραγκίδη, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριο Τσερτσίδη, περί αναιρέσεως της 808/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Εδεσσας. Με πολιτικώς ενάγουσα την Ψ, ατομικά και ως ασκούσα τη γονική μέριμνα των ανήλικων τέκνων της Ψ1 και Ψ2, που δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο. Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 5 Δεκεμβρίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 314/2008.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατ' άρθρον 358 Π.Κ., "όποιος κακόβουλα παραβιάζει την υποχρέωση διατροφής που του την έχει επιβάλλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει έστω και προσωρινά το δικαστήριο, με τρόπο τέτοιο ώστε ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκαστεί να δεχτεί βοήθεια άλλων τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους". Η διάταξη προστατεύει τον δικαιούμενο σε διατροφή από τον κίνδυνο της ελλείψεως των υλικών μέσων συντηρήσεώς του. Στοιχεία του εγκλήματος είναι: α) υποχρέωση διατροφής από τον νόμο, που ιδρύεται με βάση τι δεσμό του γάμου μεταξύ των συζύγων διαζευγμένων συζύγων, συγγενών εξ αίματος κατ' ευθεία γραμμή ή αδελφών και θετών τέκνων β) η υποχρέωση να έχει αναγνωρισθεί με δικαστική απόφαση, έστω και προσωρινώς, που διατηρεί την ισχύ της μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση διατροφής, έστω και αν μεταβληθούν οι όροι διατροφής γ) κακόβουλη παραβίαση της υποχρεώσεως αυτής, δηλαδή από κακεντρέχεια και κακή θέληση να στερηθεί ο δικαιούχος τα αναγκαία προς το ζην και δεν αρκεί λησμοσύνη ή οικονομική αδυναμία, οι περί των οποίων, ειρήσθω, ισχυρισμοί του υποχρέου είναι αρνητικοί της κατηγορίας η οικονομική δυνατότητα δε του υποχρέου κρίνεται σε σχέση με την οικονομική του κατάσταση και την επαγγελματική του δραστηριότητα δ) ο δικαιούχος να υποστεί στερήσεις ή να αναγκασθεί να δεχθεί βοήθεια άλλων ε) δόλος, πέραν της κακοβουλίας του, αρκεί και ενδεχόμενος στον οποίο περιλαμβάνεται και η γνώση της περί διατροφής αποφάσεως (δεν απαιτείται τυπική επίδοση με επιμελητή) και ότι ο δικαιούχος θα περιέλθει σε στερήσεις ή θα αναγκασθεί να ζητήσει την βοήθεια άλλων. Περαιτέρω η παραβίαση της υποχρεώσεως προς διατροφήν τελείται κατ' εξακολούθηση για απέχοντα χρονικώς διαστήματα (μηνών), αν δε η στέρηση αφορά περισσότερα πρόσωπα ως σύζυγο και δύο τέκνα πρόκειται για ισάριθμα εγκλήματα σε αληθινή συρροή, δηλαδή για τρία αυτοτελή εγκλήματα, τελεσθέντος ενός εκάστου κατ' εξακολούθηση. Η καταδικαστική απόφαση έχει την απαιτουμένη κατά τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 Κ.Π.Δ. όπως το τελευταίο ετροποποιήθη με το άρθρο 2 παρ. 5 Ν. 2408/1996 ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον εκ του άρθρου 510 παρ. 1 περ. Δ ΚΠΔ λόγον αναιρέσεως, όταν σ' αυτή περιέχονται με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την διαδικασία στο ακροατήριο, σχετικά με τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία του εγκλήματος, οι αποδείξεις επί των οποίων θεμελιώνονται τα περιστατικά αυτά και οι σκέψεις με τις οποίες υπήγαγε τα αποδειχθέντα περιστατικά στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφηρμόσθη. Για την ύπαρξη τοιαύτης αιτιολογίας είναι επιτρεπτή αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό που αποτελούν ενιαίο σύνολο και αρκεί να αναφέρονται τα αποδεικτικά μέσα γενικά κατά το είδος τους χωρίς να εκτίθεται τι προέκυψε χωριστά εξ ενός εκάστου αυτών. Στην προκειμένη περίπτωση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, δικάσαν κατ' έφεση, εδέχθη κατά την αναιρετικώς ανέλεγκτη περί πραγμάτων κρίση του, μετ' αναφορά κατ' είδος των αποδεικτικών ("καταθέσεις μαρτύρων, τα έγγραφα που αναγνώσθηκαν, την απολογία του κατηγορουμένου και την όλη διαδικασία") όπως προκύπτει από το αιτιολογικό σε συνδυασμό με το διατακτικό της προσβαλλομένης αποφάσεως υπ' αριθμ. 808/2007 τα εξής: "Ο κατηγορούμενος τέλεσε το αδίκημα της παραβίασης της διατροφής κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση. Ειδικότερα ενώ με την υπ' αριθ. 295/20-5-2004 (εκτελεστή) απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, εκδοθείσα κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, υποχρεώθηκε ο κατηγορούμενος να καταβάλει στην εγκαλούσα σύζυγό του, Ψ, το ποσό των 280 ευρώ μηνιαίως για την ίδια ατομικά, το ποσό των 180 ευρώ μηνιαίως για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 130 ευρώ μηνιαίως για τον ανήλικο γιό τους Ψ2, και συνολικά το ποσό των 590 ευρώ, ως προσωρινή μηνιαία διατροφή, και ενώ ο κατηγορούμενος είχε λάβει γνώση της απόφασης αυτής, η οποία του επιδόθηκε στις 26-5-2004 (βλ. την υπ' αριθ. ..... έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Εδεσσας ...), εξακολουθούσε δε να ισχύει η ως άνω απόφαση προσωρινής επιδίκασης διατροφής, καθώς είχε ήδη ασκηθεί εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευσή της η υπ' αριθ. καταθ. ..... κύρια αγωγή (βλ. υπ' αριθ. 121/2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας), ο κατηγορούμενος αρνήθηκε να καταβάλει το ποσό των 1.180 ευρώ για διατροφή των μηνών Μαϊου και Ιουνίου του έτους 2005 με αποτέλεσμα η εγκαλούσα να αναγκασθεί να δεχθεί την οικονομική βοήθεια των συγγενών της και ειδικότερα των γονέων της και της αδερφής της, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες διατροφής της ίδιας και των παιδιών της. Η οικονομική δυνατότητα του κατηγορουμένου να καταβάλει το ανωτέρω ποσό ως διατροφή της εν διαστάσει συζύγου του και των τέκνων του κρίθηκε τελεσίδικα με την υπ' αριθ. 121/28-4-2006 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, εκδοθείσα κατά την ειδική διαδικασία του άρθρου 681 Β ΚΠολΔ, με την οποία υποχρεώθηκε ο κατηγορούμενος να καταβάλει στην εγκαλούσα το ποσό των 170 ευρώ για την ίδια ατομικά, το ποσό των 200 ευρώ για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 180 ευρώ για τον ανήλικο γιο τους Ψ2, και συνολικά το ποσό των 550 ευρώ μηνιαίως, η οποία (απόφαση) επικυρώθηκε εν συνεχεία με την υπ' αριθ. 1779/31-8-2007 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Πράγματι αποδείχθηκε ότι ο κατηγορούμενος κατά το επίδικο διάστημα απασχολείτο σε αγροτικές εργασίες. Συγκεκριμένα εκμίσθωνε αγρούς τρίτων προσώπων, τους οποίους καλλιεργούσε με αραβόσιτο και τριφύλλι, χρησιμοποιώντας ιδιόκτητα γεωργικά μηχανήματα και εργαλεία (ήτοι πρέσα χόρτου και σπαρτική αραβόσιτου, με όλα τα εξαρτήματα και παρακολουθήματά τους, αξίας 5,000 και 4.000 ευρώ περίπου αντίστοιχα), αλλά και γεωργικά μηχανήματα της εγκαλούσας συζύγου του (ήτοι γεωργικό ελκυστήρα, φρέζα, συλλέκτη χόρτου και καλλιεργητή), εσοδεύοντας περί τα 500 ευρώ μηνιαίως, ενώ πραγματοποιούσε γεωργικές εργασίες και σε αγρούς τρίτων, αποκομίζοντας επιπλέον 500 ευρώ μηνιαίως περίπου. Όπως προκύπτει από την υπ' αριθ. ..... έκθεση επιτόπιας επίσκεψης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Εδεσσας, ..., ο κατηγορούμενος απέδωσε τα ανωτέρω γεωργικά μηχανήματα ιδιοκτησίας της συζύγου του στην τελευταία σε εκτέλεση της υπ' αριθ. 279/2005 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας, η οποία κατέστη τελεσίδικη δυνάμει της υπ' αριθ. 1654/2006 απόφασης του Εφετείου Θεσσαλονίκης, πλην όμως η απόδοση των μηχανημάτων αναφέρεται σε μεταγενέστερο χρόνο του χρόνου τέλεσης της πράξης της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής και συνεπώς δεν επηρεάζει την κρίση περί της οικονομικής δυνατότητας του κατηγορουμένου. Επίσης ο κατηγορούμενος ήταν συγκύριος κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ενός ΙΧΕ αυτοκινήτου εργοστασίου κατασκευής Toyota, τύπου Carina, μοντέλο 1992, το οποίο όμως τον Ιανουάριο του 2005 μεταβίβασε στην Α, με την οποία διατηρούσε ερωτικό δεσμό, προκειμένου να αποφύγει την αναγκαστική εκτέλεση για την ικανοποίηση της απαίτησης διατροφής της συζύγου του και των παιδιών του. Με βάση τις ανωτέρω οικονομικές δυνάμεις ο κατηγορούμενος, ο οποίος δεν βαρυνόταν με δαπάνες μίσθωσης στέγης, καθόσον διέμενε στην πατρική του οικία, ούτε με υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων, μπορούσε να καταβάλει την ορισθείσα ως άνω διατροφή, την οποία δεν κατέβαλε από κακοβουλία και μόνο και προκειμένου οι δικαιούχοι να αναγκασθούν να δεχθούν τη βοήθεια άλλων, όπως και έπραξαν (ως προεκτέθηκε). Η κακοβουλία του συνάγεται από το γεγονός ότι αρνείτο να καταβάλει την επιδικασθείσα διατροφή, έστω και κατά ένα μέρος, παρά το γεγονός ότι εδύνατο να πράξει τούτο χωρίς να κινδυνεύσει η δική του διατροφή. Πρέπει, επομένως, ο κατηγορούμενος να κηρυχθεί ένοχος της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής κατ' εξακολούθηση και κατά συρροή, να του αναγνωρισθεί όμως το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2 δ ΠΚ, διότι έδειξε ειλικρινή μετάνοια και προσπάθησε να άρει τις συνέπειες της πράξης του, καθώς από το μήνα Ιανουάριο 2007 και εξής καταβάλει σταθερά το ποσό των 200 ευρώ μηνιαίως ως διατροφή".
Μετά ταύτα εκήρυξε τον κατηγορούμενο ένοχο, με το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2ε του ΠΚ, του ότι: στην ... με περισσότερες πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση του ιδίου εγκλήματος τέλεσε το αδίκημα της παραβίασης της υποχρέωσης διατροφής κατά συρροή, που του την έχει επιβάλει ο νόμος και έχει αναγνωρίσει έστω και προσωρινά το δικαστήριο με τέτοιο τρόπο ώστε οι δικαιούχοι να αναγκασθούν να δεχθούν την βοήθεια τρίτων και ειδικότερα ενώ με την υπ' αριθμ. 295/2004 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Εδεσσας η οποία κατέστη προσωρινά εκτελεστή υποχρεώθηκε να καταβάλει ως διατροφή κάθε μήνα στην εγκαλούσα σύζυγό του Ψ, το ποσό των 280 ευρώ κάθε μήνα για την ίδια, το ποσό των 180 ευρώ για την ανήλικη κόρη τους Ψ1 και το ποσό των 130 ευρώ για το ανήλικο τέκνο τους Ψ2, ήτοι συνολικά το ποσό των 590 ευρώ κάθε μήνα, αυτός κατά τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο του 2005 κακόβουλα αρνήθηκε να καταβάλει σ' αυτούς το συνολικό ποσό των 1.180 ευρώ, με αποτέλεσμα η προαναφερομένη να αναγκασθεί να δεχθεί την οικονομική βοήθεια συγγενικών και φιλικών της προσώπων. Με αυτά που εδέχθη το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Εδεσσας, ως εφετείο διέλαβε στην προσβαλλομένη απόφασή του την απαιτουμένη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σ' αυτήν με πληρότητα, σαφήνεια και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, τις αποδείξεις από τις οποίες συνήγαγε τα περιστατικά αυτά, καθώς και τις σκέψεις με τις οποίες έκανε την υπαγωγή αυτών στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 1, 27 παρ.1, 94 παρ. 1, 98, 358 Π.Κ. Ειδικότερα αναφέρει την υποχρέωση του κατηγορουμένου που έχει αναγνωρισθεί με απόφαση που ισχύει και του έχει επιδοθεί μάλιστα, τα περιστατικά της κακοβουλίας του με την ως άνω έννοια, και της οικονομικής του δυνατότητος να καταβάλει την διατροφή που δεν κατέβαλε εις την σύζυγον και τα δύο τέκνα και δη την οικονομική του κατάσταση και την επαγγελματική του δραστηριότητα ως και την ανάγκη των δικαιούχων να δεχθούν την οικονομική βοήθεια των συγγενών των.
Συνεπώς οι σχετικοί πρώτος και δεύτερος λόγος της αναιρέσεως, υποστηρίζοντες τα αντίθετα, είναι αβάσιμοι και απορριπτέοι. Επίσης και ο τρίτος λόγος αναιρέσεως, κατά τον οποίον το δικαστήριο δεν έλαβεν υπ' όψη του την προβληθείσα υπό της πολιτικώς εναγούσης ένσταση συμψηφισμού, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, διότι από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλομένης αποφάσεως, ουδόλως προκύπτει ότι προεβλήθη τοιαύτη ένσταση, σαφής και ορισμένη, ει μη μόνον ότι αυτή ανέφερε ιστορικά και διηγηματικά στην κατάθεσή της ότι "πρότειναν συμψηφισμό των χρεών του για το δάνειο του σπιτιού με την αγωγή που έκαναν εναντίον του". Με ταύτα και μη υπάρχοντος άλλου λόγου προς έρευνα, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η κρινομένη αίτηση αναιρέσεως καταδικασθεί δε ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρ. 583 παρ. 1 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 5/12/2007 αίτηση του Χ για αναίρεση της υπ' αριθμ. 808/2007 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Εδεσσας. Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα εξ ευρώ διακοσίων είκοσι (220).
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 5 Ιουνίου 2008.
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 25 Σεπτεμβρίου 2008.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου